Ανάλυση των πρόσφατων κανονισμών του ΙΜΟ για τον περιορισμό εκπομπών αερίων θερμοκηπίου

Στο πλαίσιο των μηνιαίων παρουσιάσεων του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Τεχνολογίας, πραγματοποιήθηκε, την Τρίτη 9 Μαρτίου 2021, διαδικτυακά, διάλεξη με θέμα: «Ανάλυση των πρόσφατων κανονισμών του ΙΜΟ για τον περιορισμό εκπομπών αερίων θερμοκηπίου», και ομιλητή τον Δρ. Ιωάννη Κοκαράκη, Technical Director HBSA Zone Bureau Veritas.

Ο Δρ. Κοκαράκης αναφέρθηκε στο γεγονός ότι τo IMO έχει θέσει αρκετά φιλόδοξους στόχους για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ενώ ο πλησιέστερος στόχος είναι αυτός του 2030 με μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανα τόννο και μίλι κατά 40% σε σύγκριση με αυτές του 2008, τονίζοντας ότι για την επίτευξη του στόχου αυτού ενεργοποιεί βραχυπρόθεσμα μέτρα που σχετίζονται με τη σχεδίαση του πλοίου (τεχνικά μέτρα) και με τη λειτουργία του (λειτουργικά μέτρα).

Πιο συγκεκριμένα, ο ομιλητής ανέφερε ότι για τα τεχνικά μέτρα εισάγεται ο δείκτης ΕΕΧΙ που είναι συνδεμένος και προκύπτει από το δείκτη ΕΕDI που εισήχθη το 2013 και βρίσκεται στη δεύτερη του φάση με μείωση 20% σε σχέση με το 2013. Ο απαιτούμενος δείκτης ΕΕΧΙ εν γένει ταυτίζεται με το δείκτη EEDI της δεύτερης φάσης. Ο επιτευχθείς δείκτης ΕΕΧΙ υπολογίζεται κατά τον ίδιο τρόπο με τον EEDI και πρέπει να είναι μικρότερος του απαιτούμενου ΕΕΧΙ. Βασικό στοιχείο στους υπολογισμούς είναι η καμπύλη ισχύος-ταχύτητας που είναι αποτέλεσμα μέτρησης των θαλάσσιων δοκιμών ή ευρίσκεται με αριθμητικές μεθόδους και μοντέλα. Ο ευκολότερος τρόπος να ικανοποιηθεί ο κανονισμός είναι η μείωση της μεγίστης ισχύος με αντιστρεπτό τρόπο για την περίπτωση που απαιτείται αυξημένη ισχύς. Δοθέντος ότι τα πλοία σήμερα κινούνται περίπου στο 50% της ισχύος τους, μείωση της ισχύος έως και κατά τo μισό, δεν έχει επίπτωση στην εμπορική εκμετάλλευση του πλοίου. Άμεση επίπτωση είναι συνεπώς η θεσμοθέτηση των χαμηλών ταχυτήτων.

Στη συνέχεια ο Δρ. Κοκαράκης, αναφέρθηκε στα λειτουργικά μέτρα, για τα οποία εισάγεται ο δείκτης έντασης άνθρακα που εκφράζεται με τον ετήσιο δείκτη ενεργειακής απόδοσης (AER). O δείκτης είναι ο λόγος συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακος προς το συνολικό ωφέλιμο έργο. Ταξίδια σε κατάσταση εματισμού περιλαμβάνονται ενώ αφαιρούνται ταξίδια σε καιρό δύναμης 7 Μποφώρ και άνω, ταξίδια σε παγοκρατούμενες θάλασσες, μακρές αναμονές σε τερματικούς σταθμούς καθώς και εκπομπές απαραίτητες για την λειτουργία του πλοίου. Με έναρξη το 2019, το ΙΜΟ έθεσε στόχο την ετήσια μείωση του δείκτη έντασης άνθρακα κατά 2% ανεξάρτητα από τον τύπο του πλοίου η εναλλακτικά από 0.5 έως 1.5% ανάλογα με τον τύπο πλοίου. Η ζητούμενη γραμμική μεταβολή του δείκτη είναι αρκετά δύσκολο να επιτευχθεί. Στο τέλος κάθε έτους ο δείκτης έντασης άνθρακα ανά τύπο πλοίου παρίσταται σε καρτεσιανές συντεταγμένες σαν συνάρτηση του ωφέλιμου φορτίου. Ανάλογα με την σχετική θέση τους, τα πλοία κατατάσσονται σε κατηγορίες από Α, Β, C, D και Ε. Τα πλοία των δύο τελευταίων κατηγοριών είναι αυτά που θα συναντούν δυσκολίες να  βρουν ναύλο. Ζητείται δε να ορίσουν μέτρα μείωσης και εξοικονόμησης καυσίμων. Η εφαρμογή των μέτρων θα ξεκινήσει το 2023 με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε έγινε προφανές ότι πέρα από τη μείωση  της ισχύος, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η σωστή επιλογή καυσίμου. ‘Έχοντας μια ποικιλία διαθεσίμων καυσίμων, κύριο κριτήριο είναι η δυνατότητα χρησιμοποίησης μηχανών με δυνατότητα καύσης διαφόρων καυσίμων στοχεύοντας όλες τις εκπομπές καυσαερίων, το κόστος, τη διαθεσιμότητα, την ασφάλεια και την τοξικότητα και διαβρωτική δράση.

Στη διάλεξη παρευρέθηκαν και την παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον Μέλη του Ελληνικού Ινστιτούτου της Ναυτικής Τεχνολογίας, στελέχη Ναυτιλιακών εταιρειών- Νηογνωμόνων, Εκπρόσωποι Φορέων και Ενώσεων καθώς και Καθηγητές και σπουδαστές Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού. Ακολούθησαν πολλές ερωτήσεις προς τον ομιλητή που επιβεβαίωσαν το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων για το θέμα.