Μήλος, Αδάμας- 21 & 22 Απριλίου 2017
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε φέτος στο Συνεδριακό Κέντρο «Γεώργιος Ηλιόπουλος», στον Αδάμαντα της Μήλου (το 1ο πραγματοποιήθηκε στις 10 & 11 Μαρτίου 2016, στο Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά). Το συνέδριο, τελούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Μήλου, του Λιμενικού Ταμείου Μήλου και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και διοργανώθηκε από το Ενεργειακό & Περιβαλλοντικό Γραφείο Αιγαίου, το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων ΔΑΦΝΗ και το δημοσιογραφικό portal Energypress.
Συντονιστής και υπεύθυνος της διοργάνωσης ήταν ο κ. Ευθυμιόπουλος Ηλίας, διευθυντής του Ενεργειακού & Περιβαλλοντικού Γραφείου Αιγαίου ενώ το συνέδριο άνοιξε ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικών Υποθέσεων κ. Νεκτάριος Σαντορινιός. Παρουσιάστηκαν ενδιαφέρουσες ομιλίες από σημαντικούς ομιλητές από την Ελλάδα και από την Ευρώπη και στόχος του συνεδρίου ήταν μέσα από τις εισηγήσεις και τον εποικοδομητικό διάλογο από τις παρεμβάσεις του ακροατηρίου να αναδειχθεί ο ζωτικός ρόλος των λιμένων και της ναυτιλίας και πως καινοτόμες τεχνολογίες μπορούν να οδηγήσουν σε λύσεις και σε έξυπνα λιμάνια. Οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν κυρίως τα νησιά ως προς τις λιμενικές τους υποδομές και που πολλές φορές έγιναν αντικείμενο συζήτησης, πιστεύω θα δώσουν την δυνατότητα να αλλάξουν υφιστάμενες πολιτικές, να μπουν στην ατζέντα ερωτήματα και θέματα που τέθηκαν στο συνέδριο και να αποτελέσουν τη βάση για την χάραξη μιας αναπτυξιακής στρατηγικής στον Ευρωπαϊκό και Μεσογειακό χώρο στο πλαίσιο μιας βιώσιμης Ανάπτυξης. Ένα γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από το συγκεκριμένο Συνέδριο είναι ότι η μελλοντική εξέλιξη στο χώρο της Ναυτιλίας οφείλει να χαρακτηριστεί με ένα αναπτυξιακό υπόδειγμα που θα χαρακτηρίζεται από την συγκρότηση της κατάλληλης στρατηγικής και την επιτυχή ανάλυση των προκλήσεων σε συνδυασμό με την αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών.
Ειδικότερα, ιδιαίτερη ήταν η συμβολή του κ. Dr. Torsten Sevecke, Διευθυντή Καινοτομίας, Οικονομικών & Ανάπτυξης στο λιμάνι του Αμβούργου, διότι το συγκεκριμένο λιμάνι μπορεί να αποτελέσει το παράδειγμα για το τοπικό πλαίσιο της Ελλάδας. Το λιμάνι του Αμβούργου, πέρα από το γεγονός πως είναι το μεγαλύτερο της Γερμανίας και ένας από τους μεγαλύτερους ναυτιλιακούς κόμβους στην Ευρώπη, είναι ένα λιμάνι που πρωτοστατεί σε περιβαλλοντικά ζητήματα και κατέχει τεχνογνωσία σε θέματα γύρω από την μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου. Ο κ. Torsten Sevecke είναι πολύ πρόθυμος να συμβάλει στην συγκεκριμένη ανάπτυξη σχέσεων και συνεργασίας και μάλιστα κατέθεσε την άποψη του πως οι μικροί λιμένες των νησιών σε σχέση με το λιμάνι του Αμβούργου παρουσιάζουν πλεονέκτημα στο ότι μπορούν να δρομολογηθούν οι μελέτες πιο γρήγορα, να λυθούν ευκολότερα περιβαλλοντικά προβλήματα. Έτσι, η μεταφορά γνώσης και τεχνογνωσίας, η διαχείριση γνώσης μέσα από ένα δίκτυο συνεργασίας θα είναι πολύ ωφέλιμη.
Παρόλ’ αυτά, ένα ακόμη συμπέρασμα που μπορούμε να εξάγουμε από το παραπάνω, είναι ότι ακόμη και να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα συνεργασίας με άλλα μεγαλύτερα λιμάνια που θα βοηθήσουν στην ανταλλαγή απόψεων, τεχνογνωσίας, πολιτικών δεν πρέπει να προσπερνάμε το γεγονός πως κάθε λιμάνι έχει τη δική του ιδιαιτερότητα, συγκεκριμένη γεωγραφική θέση με διαφορετικές ανάγκες, με διαφορετική κίνηση και με υποδοχή διαφορετικού τύπου πλοίων. Οπότε θα πρέπει να ανοίξει ο δρόμος για χρηματοδοτήσεις. Το κομμάτι των προγραμμάτων και των χρηματοδοτήσεων αναφέρθηκαν πολύ αναλυτικά από την κ. Βασιλεία Αργυράκη, Διευθύντρια στον Οργανισμό για την Καινοτομία & τα Δίκτυα (INEA) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αν μπορούμε να βρούμε κάποιο αρνητικό συμπέρασμα στο συγκεκριμένο Συνέδριο-που και πάλι πιστεύω ίσως δοθεί το έναυσμα για αλλαγή- είναι πως αυτή τη στιγμή δεν είναι εύκολο να χρηματοδοτηθεί από την Ευρώπη κάποιο μικρό λιμάνι. Στα θέματα των μεταφορών, τα ευρωπαϊκά προγράμματα όπως είναι το CEF (Connecting Europe Facility) χρηματοδοτούν μεγάλα λιμάνια όπως είναι το Ηράκλειο Κρήτης. Όπως επειδή το ζητούμενο είναι η νησιωτικότητα, θα πρέπει ίσως να εξεταστεί το ενδεχόμενο να αλλάξουν ή να βελτιωθούν υφιστάμενες προϋποθέσεις και να μπει στην ατζέντα το ενδεχόμενο να υπάρχει χρηματοδότηση όχι μόνο σε core λιμάνια αλλά και σε άλλα μικρότερα.
Ιδιαίτερη εστίαση δόθηκε από τους εισηγητές σε τρεις τεχνολογικούς δρόμους στις θαλάσσιες μεταφορές: Ο πρώτος αφορούσε την προώθηση του LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) σαν εναλλακτικό καύσιμο που θα συμβάλει στη αειφορία. Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκαν οι εισηγήσεις του κ. Leo van der Burg που εστίασε σε μία πρόκληση που είναι η τοποθέτηση της δεξαμενής σε ένα υφιστάμενο πλοίο και η ιδέα είναι να κατασκευαστεί μια δεξαμενή οποιουδήποτε σχήματος και η θέση της ΔΕΠΑ για χρήση LNG στα ελληνικά νησιά και στις θαλάσσιες μεταφορές. Ο δεύτερος αφορά την ηλεκτροκίνηση των πλοίων όπως αναλύθηκε από τον κ. Μήτρου Παναγιώτη, Διευθυντή στις Θαλάσσιες Τεχνολογίες & Καινοτομία, Hellenic Lloyd’s Α.Ε, με την αξιοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας των ΑΠΕ στα νησιά με υποσταθμούς ισχύος στα λιμάνια και με την δυνατότητα τροφοδοσίας από τη στεριά (cold ironing) αλλά και για νησιωτικές διασυνδέσεις με την ηλεκτροκίνηση σκαφών για μικρές αποστάσεις όπως παρουσιάστηκε από τον κ. Λυρίδη Δημήτρη, Επικ. Καθηγ., Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, ΕΜΠ. Θα μπορούσαν να γίνουν επιλογή εργασίας για το επόμενο Συνέδριο. Τέλος, ο τρίτος τεχνολογικός δρόμος είναι να γίνεται η κίνηση των πλοίων με ΑΠΕ, όπως παρουσίασε η κ. Katja Baumann, Διευθύνων Σύμβουλος, MARIKO GmbH, η οποία παρουσίασε ότι η χρήση της αιολικής ενέργειας μπορεί να εξυπηρετήσει κάποια πλοία για την κίνηση τους ή η εισήγηση του κ. Mark Hull, Διευθυντής Καινοτομίας, Community Energy Scotland, που παρουσίασε εφαρμογή του υδρογόνου ως καύσιμο. Μεγάλο ενδιαφέρον θεωρώ θα είχε μια τέτοια παρουσίαση στο συνέδριο του ΕΛ.Ι.Ν.Τ. αν και εφόσον συμφωνήσει το Δ.Σ. να καλέσει εκπρόσωπο από το εξωτερικό.
Συνοψίζοντας, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αποκτήσουν τα λιμάνια των νησιών υποδομές για τον εξηλεκτρισμό ή για την υποδοχή και τροφοδοσία πλοίων καινούργιας γενιάς που θα χρησιμοποιούν καύσιμο LNG. Με τις κατάλληλη χάραξη μιας αναπτυξιακής στρατηγικής θα μπορούν να αλλάξουν ενδεχομένως λανθασμένοι χειρισμοί από την εκάστοτε Κυβέρνηση και να τροποποιηθούν υφιστάμενες συνθήκες ώστε να δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που θα εξασφαλίσει μια σταθερότητα και μια αξιοπιστία. Επίσης, όλα τα προγράμματα εμπεριέχουν δυνητικούς βαθμούς ευελιξίας, επομένως αν προχωρήσουν τα ερωτήματα προς τις εθνικές αρχές θα αποτελέσουν την βάση για το μέλλον και για πιλοτικές εφαρμογές στα νησιωτικά λιμάνια.
Πειραιάς, 9 Μαϊου 2017,
Όλγα Σιδερή